Wstęp
Blue Debate Guidelines (BDG) są zbiorem wytycznych, których celem jest prowadzenie wartościowej debaty naukowej, eksperckiej, społecznej, w której uczestnicy stosują metody naukowe, logiczną dyskusję i unikają stosowanie metod dyskusji nieetycznej (manipulacja emocjami).
Celem tak prowadzonej debaty jest uzyskanie przez odbiorców pełnego obrazu zagadnienia oraz opinii ekspertów reprezentujących różne punkty widzenia.
Potrzeba wprowadzenia zasad BDG wynika z nasilającego się zjawiska pseudodebatyzmu, czyli prowadzenia pseudodebaty jako show o dużym nasileniu emocji i manipulacji emocjonalnej z towarzyszącą temu znikomą naukowością (merytorycznością) dyskursu.
BDG są uzupełnieniem Reguły Blue House która dotyczy tylko zamkniętych debat i spotkań ekspertów i skupia się na zachowaniu bezpieczeństwa uczestników debat zamkniętych. Tymczasem BDG dotyczą zasad prowadzenia dla debat publicznych.
Nie należy mylić BDG z RBH.
Blue Debate Guidelines (BDG)
wersja robocza 1.02 (2018-2019)
1. W debacie występują:
a) organizator (OP)
b) moderator (M)
c) prowadzący (P)
d) sędzia debaty (S)
e) asystenci debaty (A)
f) eksperci (paneliści) debaty (E)
g) publiczność (G)
1.1 W debacie zabrania się:
a) używania argumentów niezgodnych z etyką debaty (np. ad personam);
b) używania manipulacji emocjonalnej poprzez niepotrzebne oddziaływanie na emocje publiczności;
c) obrażania innych uczestników debaty;
d) za wyrażenia obraźliwe nie uważa się określania stanu faktycznego, jednak jeśli wyrażenie takie lub jego forma zawiera dodatkowe warstwy propagacji emocji, to uważa się, że złamano ppkt c;
1.2. każde złamanie zasad jest sygnalizowane przez Prowadzącego lub Moderatora lub Sędziego; uczestnik debaty, który złamał reguły ma możliwość przeproszenia oraz sprostowania swojej wypowiedzi;
1.3. Moderator lub Sędzia, jeśli uważa, że złamanie reguł odbyło się z premedytacją powinien nałożyć na winowajcę karę finansową zgodnie z umową podpisaną między Organizatorem a Panelistą lub zgodną z regulaminem debaty (w stosunku do innych uczestników).
1.4. Od decyzji Moderatora przysługuje odwołanie do Sędziego (lub Sędziów) debaty.
1.5. Od decyzji Sędziego debaty przysługuje odwołanie do sądu powszechnego.
2. Funkcje określone w ppktach 1a-1e mogą być pełnione przez kilka osób, a także jedna osoba może pełnić kilka z tych funkcji.
3. Organizator organizuje debatę ogłaszając ją publicznie oraz ujawnia swoje dane kontaktowe.
3.1. Organizator podaje w ogłoszeniu:
a) miejsce debaty
b) temat debaty
c) wstępną lub pełną listę panelistów
d) datę debaty wraz z godziną rozpoczęcia
e) przybliżony czas trwania debaty
f) stronę internetową ze szczegółami debaty
3.2. Na stronie internetowej Organizator podaje dokładne tezy panelistów, ich biogramy, listę publikacji związanych z tematem, źródła literatury naukowej i publicystycznej, na które powołują się paneliści, a po zakończeniu debaty także dodatkowe źródła literaturowe ustalone podczas debaty a także nadesłane dodatkowe wyjaśnienia panelistów i innych ekspertów po debacie, zatwierdzone przez moderatora.
3.3. Na stronie internetowej debaty Organizator publikuje wszelkie oświadczenia Moderatorów, Sędziów debaty związane z tematem debaty.
3.4. Czas trwania debaty lub jej podział na oddzielne części jest dokonywany z dużym zapasem czasowym, by nie dochodziło do zjawiska niewyczerpania tematu.
4. Moderator debaty ustala jawne i czytelne kryteria wyłonienia panelistów debaty, przy czym nadrzędne jest to by osoby spełniały następujące wymogi:
a) posiadały ugruntowaną wiedzę w dziedzinie debaty lub oryginalne tezy związane z tematyką debaty
b) podpisały oświadczenie o przestrzeganiu reguł debaty
c) przesłały wstępną listę tez związanych z omawianą tematyką (tezy wstępne)
d) przesłały listę znanych oponentów lub krytykowanych innych ekspertów, których opinie będą zwalczane w trakcie debaty.
4.1. Moderator powinien zaprosić do debaty osoby wskazane przez wstępnie zaproszonych panelistów (ppkt 4d), które będą oponentami.
4.2. W przypadku zbyt dużej ilości panelistów, Moderator dokonuje wyboru panelistów publikując w dokumentach debaty uzasadnienie takiego wyboru.
4.3. Zaproszeni paneliści, którzy nie mogą wziąć udziału w debacie na żywo, mogą być transmitowani zdalnie przy pomocy odpowiednich urządzeń do telekonferencji.
4.4. Paneliści, którzy nie mogą wziąć udziału w debacie, mogą przesłać swoją opinię i uzasadnienie na piśmie (także drogą elektroniczną).
4.5. Pisma przesłane przez nieobecnych panelistów, po ewentualnej redakcji Moderatora, są przez niego odczytywane podczas debaty o ile zajdzie taka potrzeba (tzn. o ile nikt inny nie wygłosi tez podobnych).
4.6. Chęć przystąpienia do grona Panelistów ma prawo zgłosić każdy specjalista w danej dziedzinie (także samouk) nie posiadający formalnego stopnia naukowego, jednak w takim wypadku wpłaca on kaucję w kwocie stanowiącej równowartość nie więcej niż 1/10 średniej krajowej pensji brutto.
4.7. Moderator przeprowadza badanie zdolności kandydata do grona Panelistów z pktu 4.6 i orzeka, że:
a) kandydat zostanie Panelistą;
b) kandydat jest specjalistą i zasługiwałby zaproszenie do grona Panelistów, ale już zaproszono ekspertów o podobnych poglądach;
c) kandydat nie ma kwalifikacji na eksperta debaty.
4.8. W przypadku 4.7.c kaucja wpłacona przez kandydata przepada na rzecz Organizatora w całości lub części (o czym decyduje Moderator lub Organizator) i stanowi jego przychód w związku z usługą weryfikacji kandydata (na co może on otrzymać odpowiedni rachunek lub fakturę).
4.9. Wszelkie afiliacje, granty czy powiązania Panelistów, Moderatorów, Prowadzących i Sędziów, powinny zostać ujawnione, zwłaszcza, jeżeli mogą mieć one wpływ na opinię, a ta ma wpływ na wynik działalności komercyjnej lub politycznej organizacji, która afiliuje, udziela grantów czy wspiera danego eksperta.
4.10. Nie zgłoszenie przez Panelistę, Moderatora, Prowadzącego lub Sędziego powiązań opisanych w pkcie 4.9. skutkują nałożeniem kary finansowej.
5. Prowadzący prowadzi debatę w taki sposób by dany temat został wyczerpany.
5.1. Prowadzący prowadzi debatę udzielając głosu danemu Paneliście, który staje się Mówcą.
5.2. Na znak innego Panelisty, Prowadzący może zarządzić krótką przerwę (potrzebną np. na zanotowanie pytania).
5.3. Na znak innego Panelisty, Prowadzący może poprosić Mówcę o powtórzenia danej kwestii).
5.4. Paneliści notują pytania oraz zarzuty do innych panelistów.
5.5. Mówca musi wyraźnie oddzielać subiektywne opinie, potwierdzone doświadczalnie fakty, hipotezy badawcze oraz komentarze dotyczące oceny (szacowania) wiarygodności źródeł.
5.6. Każdy Mówca stosuje ogólnie znane definicje lub definiuje używane przez siebie wyrażenia by nie doszło do nieporozumień.
5.7. W przypadku korzystania z terminów specjalistycznych, które w języku potocznym są inaczej rozumiane, Mówca powinien zwrócić uwagę na podkreślenie różnic znaczeniowych. W przypadku braku takiego rozróżnienia Moderator może przerwać Mówcy wypowiedź w celu doprecyzowania znaczenia danego terminu.
6. Asystenci debaty zbierają pytania i komentarze wśród publiczności (może to być także wykonywane w sposób elektroniczny).
6.1. Publiczność stanowić mogą także widzowie telewizyjni, internetowi, czy słuchacze radiowi, a także osoby zainteresowane debatą, które nadeślą wcześniej swoje opinie.
6.2. Pytania i komentarze publiczności poddawane są moderacji przez Moderatora debaty. Wybiera on tylko te pytanie i komentarze, które mają znaczenie dla debaty i są zgodne z zasadami naukowej metody oceny faktów i źródeł.
6.3. Na żądanie autora komentarza lub pytania Moderator może udzielić w dokumentacji debaty jawnego uzasadnienia odrzucenia danego głosu.
6.4. Moderator decyduje czy głosy publiczności są odczytywane (po ewentualnej redakcji tekstu) czy też jest udzielane prawo do wypowiedzi bezpośredniej osoby z publiczności.
6.5. Na życzenie osoby z publiczności, jej dane mogą być nieujawniane – możliwe jest także anonimowe uczestnictwo w debacie, dla celów porządkowych Moderator może jednak użyć kodu rozróżniającego (pseudonim, numer itp.) dla danej osoby z publiczności.
6.6. W debacie bierze udział Moderator, który kontroluje merytoryczną stronę dyskusji poprzez wprowadzanie podsumowań dyskusji ekspertów np. potrzebną dla zamknięcia jakiejś części debaty lub ustalenia stanu faktycznego lub ustalenia listy rozbieżności w opiniach, a także gdy z różnych powodów, Paneliści nie potrafią zrozumieć siebie na wzajem lub swoich argumentów.
6.7. Jeżeli bieżące podsumowanie lub ocena argumentacji Panelistów przez Moderatora wzbudza sprzeciw wśród Panelistów, mają oni prawo zwrócenia się do Sędziego (lub grona Sędziów) debaty w celu rozstrzygnięcia bieżącego sporu.
7. Prowadzący debatę w porozumieniu z Moderatorem prowadzi debatę w taki sposób, by każdy Panelista mógł wypowiedzieć własne zdanie oraz odnieść się do kwestii poruszonych przez innych Panelistów. Aby uporządkować debatę, Prowadzący może rozdzielić i uporządkować wątki poboczne, tak by zbudować listę zagadnień, które wymagają wyjaśnienia przed dalszym kontynuowaniem debaty.
7.1. Paneliści mają obowiązek, zwłaszcza na życzenie innego Panelisty, Moderatora, publiczności, do wskazania źródeł naukowych swych tez.
7.2. Organizator debaty powinien udostępnić techniczną możliwość weryfikacji źródeł literaturowych przez uczestników debaty.
7.3. Moderator lub jego asystenci weryfikują podane przez uczestników źródła i mogą zabrać głos w celu ogłoszenia wyników weryfikacji.
7.4. Weryfikacja źródła polega nie tylko na odnalezieniu danej publikacji, ale także sprawdzeniu innych publikacji, które cytują dane źródło np. z powodu krytyki.
8. Po przeprowadzeniu debaty oraz dyskusji z publicznością, Prowadzący przekazuje głos Moderatorowi, który podsumowuje ustalenia debaty, a w przypadku różnych hipotez i szacowań, wymienia je jako możliwe warianty.
8.1. Przedstawiając wynik debaty Moderator może dodać komentarz, że pewne analizy, prognozy, szacowania czy hipotezy są bardziej lub mniej prawdopodobne. Jeżeli prawdopodobieństwo jest subiektywną opinią Moderatora powinien on to zaznaczyć; jeżeli prawdopodobieństwo to wynika z ilości głosów ekspertów, to również należy to zaznaczyć.
8.2. Zabrania się dobierania ekspertów w taki sposób, by ilość stronników jednej hipotezy była sztucznie zawyżona względem drugiej. Głosy oryginalne, nie posiadające ugruntowanych przemyśleń środowiska ekspertów, nie mogą być poddawane ocenie w oparciu o ilość głosów poparcia, gdyż takie tworzenie ocen wypacza ocenę wartości danej hipotezy.
8.3. Po mowie moderatora, Paneliści mają prawo do dodatkowego komentarza, który dotyczyć może ocen wygłoszonych przez Moderatora, który po wysłuchaniu tych głosów może jeszcze zmodyfikować swoje oceny.
9. Debata kończy się, gdy wszyscy Paneliści i Moderatorzy oraz dopuszczone przez Moderatora osoby z publiczności zaprezentowali swoje argumenty i komentarze.
9.1. Z każdej debaty należy sporządzić raport dostępny publicznie, który stanowi podstawę do społecznej oraz naukowej dyskusji.
9.2. W przypadku nadejścia wartościowych głosów po zamknięciu debaty, są one dołączane do raportu wraz z ewentualnymi odpowiedziami Moderatora lub zainteresowanych Panelistów.
10. Wypowiedzi ekspertów nie mogą być ograniczane czasowo, gdyż priorytetem jest wyczerpanie tematu.
10.1. Moderator lub Prowadzący mogą upominać Mówcę, jeśli jego wypowiedź jest zbyt dygresyjna lub nie dotyczy tematu.
10.2. Wypowiedzi Panelistów powinny być zwięzłe i przedstawiać zagadnienie na pograniczu wypowiedzi naukowej i publicystycznej. Wypowiedź nie może być formą wypełnioną przykładami wyłącznie w celu oświecenia publiczności. Formy edukacyjne i dydaktyczne nie powinny przekraczać 20% czasu wypowiedzi – powinny być dodatkiem, a nie głównym składnikiem wypowiedzi.
10.3. W celu rozwiania wszelkich wątpliwości kwestie douczenia publiczności powinien wziąć na siebie Moderator, którego zadaniem powinno być przedstawianie publiczności rzeczywistego zarysu przedstawianego problemu, w kontrze do populistycznego i emocjonalnego wyolbrzymiania czy zakrzywiania obrazu rzeczywistości.
10.4. Jedną z cech dobrego Moderatora jest umiejętność syntetycznego podsumowywania i znajdywania realnego znaczenia wypowiedzi uczestników bez dopisywania treści, których autor nie miał na myśli.
10.5. Jeśli wysokiej klasy ekspert nie radzi sobie w zwięzłym przedstawianiu tematu może być zastąpiony przez innego eksperta lub też Moderator może podjąć decyzję o prowadzeniu wypowiedzi w formie pytań i odpowiedzi w celu skrócenia wypowiedzi danego Panelisty./
11. Paneliści, Moderatorzy, Prowadzący oraz Sędziowie zaproszeni do udziału w debacie, podpisują umowę z Organizatorem jako wykonawcy zlecenia; umowa zawiera:
a) dane stron
b) informacje o powiązaniach wykonawców zlecenia o których mowa w pkcie 4.9;
c) oświadczenie o prawdziwości danych o dorobku naukowym czy publicystycznym, które to dane stanowią załącznik do umowy;
d) wysokość kary umownej za złamanie Umowy;
e) zobowiązanie Organizatora do zachowania danych osobowych w tym danych wrażliwych w tajemnicy.
11.1. Kara umowna wyliczana jest indywidualnie przez Organizatora na podstawie dostępnych danych lub oszacowań zamożności wykonawcy zlecenia na poziomie 1% posiadanego przez wykonawcę zlecenia majątku ale nie mniej niż 1/2 średniej krajowej pensji netto i nie mniej niż 1/10 znanych dochodów wykonawcy zlecenia za ostatni okres roczny netto.
11.2. Wysokość kary nałożonej przez Sędziego lub Moderatora jest podawana do wiadomości publicznej.
11.3. Kara umowna jest formą odszkodowania/zadośćuczynienia za złamanie Umowy.
11.4. Przy wymierzaniu kary, na publicznie dostępny wniosek strony, Sędzia zmniejszyć kwotę kary umownej o 50%.
11.5. Kwota kary umownej może być kaucją, której wpłaty żąda Organizator od wykonawcy zlecenia, jeżeli istnieją przesłanki, że może on złamać regulamin debaty.
11.6. Jeżeli dany wykonawca usługi był w przeszłości karany za złamanie podobnego regulaminu debaty, kwota kary umownej może być ustalona w taki sposób, by wszelkie możliwe do oszacowania zyski płynące ze złamania regulaminu, jakie mógł lub może osiągnąć dany wykonawca, stanowiły 50% kwoty o jaką zwiększa się karę umowną. W takim przypadku zawsze wymaga się wpłaty z góry kaucji w wysokości ustalonej kary umownej lub stosuje inne skuteczne zabezpieczenia ewentualnego roszczenia.
11.7. Wpływy z kar umownych przeznacza się na:
a) z góry ustalone organizacje pożytku publicznego o uznanym dorobku świadczenia pomocy – nie mniej niż 85% wpływów;
b) obsługę prawną Organizatora – w kwocie rzeczywiście poniesionych kosztów, nie więcej niż 10% wpływów.
12. Debaty, które korzystają z oznaczenia Blue Debate Guidelines lub skrótu BDG nie mogą mieć zapisów w regulaminie, które są niezgodne z BDG.
12.1. W razie wątpliwości, Organizator może złożyć zapytanie do Instytutu Północnego (IP) o zgodność Regulaminu z BDG.
12.2. IP może przedstawić opinię niewiążącą bezpłatnie, lub też dokonać walidacji wiążącej za odpłatnością.
